Elk jaar zijn er gebeurtenissen waardoor bepaalde woorden in dat jaar veel gebruikt worden. Aan het eind van het jaar is er een verkiezing voor het Woord van het jaar. Na verloop van tijd worden velen vaak niet meer gebruikt, maar toch zullen de meeste woorden nog wel een belletje doen rinkelen wanneer je ze hoort.
Woord van het jaar
De verkiezingen voor woorden van het jaar zijn overgekomen uit Amerika. Deze trend is pas sinds 2003 in Nederland en in 2007 overgenomen door dé uitgeverij van de Nederlandse woordenboeken, Van Dale. Zij publiceren in de loop van het jaar een lijst met woorden.
Vervolgens kun je in december online jouw favoriet aangeven en zo volgt uiteindelijk een top 3 per jaar. In de jaren 2010 tot en met 2017 was dit nog opgedeeld in de categorieën jongerentaal, lifestyle, sport/amusement, economie en politiek. Tegenwoordig is deze splitsing er niet meer en wordt er alleen nog een algemene top 3 gemaakt.
Vlaamse Woord van het jaar
Naast de Nederlandse verkiezing is er sinds 2010 ook een Vlaamse verkiezing. De uitslag blijkt totaal anders dan die van Nederland, al zijn de thema’s soms gelijk.
Zo was het Vlaamse Woord van het jaar 2021 ‘knaldrang’, wat staat voor het verlangen om weer eens helemaal los te gaan. Dit woord heeft natuurlijk alles te maken met de Corona pandemie, net als het woord dat de tweede plaats kreeg in Vlaanderen in 2020, namelijk ‘covididioot’. Dit woord kennen we in Nederland als ‘viruswappie’.
Winnaars afgelopen jaren
Met al heel wat jaren verkiezingen en een periode met de opsplitsing in categorieën zijn er al behoorlijk wat winnaars. Een aantal zullen je zeker bekend voorkomen!
1. Prikspijt
Met maar liefst 82% van de stemmen werd prikspijt de absolute winnaar van het Woord van het jaar 2021. Prikspijt betekent dat je spijt hebt dat je je hebt laten inenten tegen een bepaalde ziekte. Dat juist dit woord met zo’n grote meerderheid gewonnen heeft, komt volgens sommigen door een oproep van vaccinatieweigeraars op Twitter om op dit woord te stemmen.
2. Anderhalvemetersamenleving
Ook het Woord van het jaar 2020 werd bepaald door de op dat moment heersende Corona pandemie. Deze maatregel, het houden van 1,5 meter afstand van anderen, moest helpen verspreiding van het Coronavirus te voorkomen.
3. Boomer
In 2019 won boomer de verkiezingen met bijna 42%. Een boomer is een wat negatieve benaming voor een babyboomer, iemand die geboren is in de geboortegolf na de Tweede Wereldoorlog.
De volledige top 3 was geïnspireerd op klimaatverandering aangezien dat toen een veel terugkerend thema was in Nederland. Een boomer werd in de gesprekken zo genoemd vanwege de ouderwetse manier van denken.
4. Blokkeerfries
De winnaar van 2018 is er eentje uit de categorie ‘o ja’! In 2018 hebben Friezen de weg geblokkeerd zodat de bussen waar protestanten van Kick Out Zwarte Piet in zaten niet naar de intocht van Sinterklaas in Dokkum konden.
5. Appongeluk
De algemene winnaar van 2017 was het woord appongeluk. Een ongeval in het verkeer waarbij een persoon aan het appen was (op de mobiele telefoon) noemt met een appongeluk.
6. Treitervlogger
In september 2016 kwam de wijk Poelenburg in Zaandam veel in het nieuws. De vlogger Ismail Ilgun zorgde voor overlast en pesterijen bij de supermarkt samen met zijn vrienden en hij zette deze beelden vervolgens op Youtube.
Een aantal van deze jongeren zijn later ook opgepakt wegens opruiing. Een treitervlogger is dus iemand die video’s maakt van zijn of haar eigen treitergedrag en deze vervolgens online zet.
7. Sjoemelsoftware
De winnaar van het Woord van het jaar 2015 was sjoemelsoftware. Om ogenschijnlijk aan de strenge milieueisen voor diesel auto’s te voldoen had autofabrikant Volkswagen een software waardoor de auto’s schoner leken dan ze daadwerkelijk waren. Dit schandaal kreeg veel media aandacht.
8. Appnek
Door steeds meer gebruik van mobiele telefoons zouden mensen last krijgen van een appnek. De nek krijgt een afwijkende vorm door het continu naar beneden kijken.
Dit woord was de winnaar in de categorie lifestyle in 2015 en de opvolger van de gameboyrug, welke een derde plaats behaalde in de categorie jongerentaal in 2013.
9. Dagobertducktaks
In 2014 was er geen overduidelijke winnaar, maar werd met 18% van de stemmen Dagobertducktaks de nummer één. Op twee volgde met 15% het woord moestuinsocialisme en stemfie werd derde met 14%. Dagobertducktaks is de belasting die geheven zou worden voor de allerrijksten.
10. Selfiestick
Je zag ze overal op straat: selfiesticks. Een stok waar je een mobiele telefoon in kan doen zodat je een selfie van een grotere afstand kan maken. Dit woord was de winnaar van de categorie sport/amusement in 2014.
11. Selfie
Het Woord van het jaar 2013; selfie. Een foto van jezelf met je smartphone genomen. Tegenwoordig kent iedereen dit woord, in 2013 was het nog vrij nieuw.
12. Twerken
Facebook stond in 2013 vol twerkende mensen. Twerken is sensueel dansen door met je billen te schudden, veel gebruikt in de hiphop cultuur. Twerken was winnaar van het Woord van het jaar 2013 in de categorie jongerentaal.
13. Koningslied
Op 13 april 2013 werd Prins Willem-Alexander onze Koning Willem-Alexander. Speciaal voor deze gelegenheid hebben tientallen bekende Nederlandse zangers en zangeressen zich ingezet voor een lied speciaal voor onze nieuwe koning. De tekst werd alleen niet met open armen ontvangen en er volgde een lading van kritiek. Koningslied is de winnaar in de categorie sport/amusement in 2013.
14. Project X-feest
Bij Project X Haren braken rellen uit doordat duizenden mensen een Facebook uitnodiging hadden ontvangen voor een feest. Dit woord is door deze gebeurtenis Woord van het jaar 2012 geworden.
15. Tuigdorp
Geert Wilders deed in 2011 de uitspraak dat mensen die vaker de fout in gingen verbannen moesten worden naar zogenaamde tuigdorpen, vandaar dat dit woord de winnaar is van het jaar 2011.
16. Gedoogregering
Dit Woord van het jaar 2010 gaat over een minderheidsregering die gesteund wordt door een gedoogpartij. Kabinet Rutte 1 kreeg in 2010 gedoogsteun van de PVV.
17. Ontvrienden
Nu heel normaal, in 2009 vonden we dit nogal een ding. Mensen met wie je eerst vrienden bent op social media niet meer als online vriend willen hebben. Ontvrienden dus!
18. Swaffelen
Het Woord van het jaar van 2008 betekent het aantikken van een persoon of voorwerp met de penis.
19. Bokitoproof
Op 18 mei 2007 ontsnapte gorilla Bokito uit zijn verblijf in Diergaarde Blijdorp. Hij heeft daarbij een bezoeker verwond. Na dit voorval heeft de dierentuin het verblijf Bokitoproof gemaakt.
20. Genverbrander
Genverbrander is Woord van het jaar geworden in 2005 omdat Nanninga het medium Robbert van den Broeke ontmaskerde in het programma Er is zoveel meer. Van den Broeke had een taalfout overgenomen van een website (genverbrander in plaats van geneverbrander) en was dus niet op paranormale wijze aan zijn informatie gekomen.
Woord van het jaar 2022
Bij welk woord had je ineens een flashback? Heb je al suggesties voor woorden van het jaar 2022? Laat het ons weten in een reactie onderin!
Lees ook:
- Gedichten rijmen: de beste tips en het rijmwoordenboek
- Koosnaampjes: de populairste en 10 ergste troetelnamen
- Doen durven of de waarheid: de beste truth or dare vragen
Blijf fris en fruitig… en volg ons!
Met heel veel plezier stellen we dagelijks onze verfrissende, handige, vermakende en positieve artikelen op. Vanzelfsprekend vinden we het dan ook erg leuk als je ons volgt! Dat kan gemakkelijk (en veilig) via onze leuke wekelijkse nieuwsbrief:
