Iedereen kent het wel, het gevoel een bepaald beeld al eerder gezien te hebben. Een déjà vu-momentje noemen we dat. Wat speelt er dan af in ons hoofd?
Wat is een déjà vu?
Déjà vu, is een uitspraak afkomstig uit het Frans dat letterlijk vertaald ‘al gezien’ betekent. Het wordt in het Nederlands ook wel een onechte herinnering genoemd en het maakt ons nieuwsgierig naar wat een déjà vu eigenlijk precies is. We zochten de antwoorden.
Kortsluiting in je hoofd
Tijdens onze zoektocht ontdekken we dat de meningen over wat een déjà vu is behoorlijk uiteenlopen. Verschillende theorieën gaan de wereld over, zoals die over een tijdelijke kortsluiting in de hersenen.
Je hersenen werken in principe als volgt; zodra je iets waarneemt, wordt dit beeld in je hersens verwerkt en word je ervan bewust. Daarna volgt opslag als een herinnering. Dit alles gebeurt in slechts een fractie van een seconde, je beleeft het als het ware altijd in ‘real time’.
Hoe werkt een déjà vu?
Volgens deze verklaring gaat er bij een déjà vu even iets mis in de hersenen, er ontstaat als het ware een mini kortsluiting waardoor de volgorde van de waarneming omdraait. Eerst wordt de herinnering opgeslagen en pas daarna word je je bewust van het beeld. Daardoor lijkt het of je het al eerder hebt gezien wat dus niet zo is.
Dan is daar de theorie dat je datgene wat je ziet inderdaad al eerder hebt meegemaakt. In een vorig leven of tijdens een uittreding uit het lichaam. Deze theorie kent echter geen enkele wetenschappelijke onderbouwing.
Waar wel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is, is het idee dat je linkeroog niet hetzelfde is als je rechter. Ze zijn verschillend in kracht.
Als het sterke oog het beeld al opgepikt heeft en naar de hersenen heeft gezonden voordat het andere oog dit doet, melden je hersenen op het moment dat het signaal voor de tweede keer doorkomt dat je al eerder hebt gezien. En dat klopt dus, het was alleen maar een nanoseconde eerder.
In verwarring
Twee jaar geleden is er uitgebreid wetenschappelijk onderzoek door Britse onderzoekers van de University of St. Andrew naar het ontstaan van een déjà vu gedaan. Een groep proefpersonen kreeg een lijst met woorden die ze goed moesten onthouden. Het waren woorden die wat betreft onderwerp bij elkaar hoorden, zoals droom, nacht, donker, hoofdkussen en bed. Het algemene themawoord slapen was hierin achterwege gelaten.
Alle proefpersonen waren echter bij het opnoemen van de woorden uit de lijst zeker dat ook het woord slapen ertussen stond. Tijdens het reproduceren van de lijst werd een hersenscan gemaakt en opvallend was dat bij het noemen van het woord slapen niet het deel in de hersenen actief was dat het geheugen aanstuurt maar de frontaalkwab.
Een valse herinnering
Dit is het gedeelte waarin conflicten worden opgelost en besluiten worden genomen. Als slapen als woord al in het geheugen was opgeslagen, was er zeker in dit gebied activiteit waarneembaar geweest. De onderzoekers trekken hieruit de conclusie dat een déjà vu een moment van conflictoplossing betreft. We checken in ons hoofd een herinnering die er helemaal niet is en die dus voor verwarring zorgt. Een valse herinnering dus.
Opmerkelijk is dat deze onderzoekers hebben vastgesteld dat een déjà vu vaker voorkomt bij jongvolwassenen en dat het verschijnsel afneemt naarmate we ouder worden. Dit kan te maken hebben met een verminderde aanmaak van de stof dopamine, dat verschillende processen in onze hersenen aanstuurt.
Diverse theorieën dus en geen klip en klaar antwoord op de vraag wat een déjà vu nu precies is. Helaas. Het blijft een verschijnsel waaromheen altijd ietwat mysterie zal hangen.
Lees ook:
- Dit is de reden waarom je af en toe ‘schokt’ als je in slaap valt
- Een snurkende partner is slecht voor jouw gezondheid
Blijf fris en fruitig… en volg ons!
Met heel veel plezier stellen we dagelijks onze verfrissende, handige, vermakende en positieve artikelen op. Vanzelfsprekend vinden we het dan ook erg leuk als je ons volgt! Dat kan gemakkelijk (en veilig) via onze leuke wekelijkse nieuwsbrief:
