Neen, hoogsensitiviteit is geen psychische aandoening of ziekte. Maar wat is het dan wel? En hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoef je je zorgen te maken als je HSP hebt?
Hier lees je alle antwoorden op je vragen over HSP en hoe je er positief mee omgaat.
Wat is hoogsensitiviteit?
Er zijn mensen die denken dat hoogsensitiviteit een psychische klacht is, maar dat is niet zo. Wetenschappers omschrijven het eerder als een persoonlijkheidskenmerk.
Het persoonlijkheidskenmerk komt voor bij een hoogsensitief persoon. Vandaar de benaming HSP: Highly Sensitive Person of hoogsensitief persoon. Een HSP is iemand die gevoeliger is voor prikkels dan een niet-hoogsensitief persoon.
Denk daarbij aan omgevingsprikkels of sociale en emotionele prikkels.
Geprikkeld – Met prikkels bedoelt men informatie die via je zintuigen het brein binnenkomen. Denk hierbij aan:
- Horen
- Zien
- Ruiken
- Proeven
- Voelen
Niet alleen wordt een hoogsensitief persoon sterker geprikkeld. Iemand met HSP neemt de prikkels die binnenkomen ook anders waar en gaat deze diepgaander verwerken.
Bovendien raken hoogsensitieve personen sneller overprikkeld. Dit gebeurt wanneer er heel veel prikkels tegelijkertijd binnenkomen en het brein deze niet tijdig kan verwerken.
Hoogsensitief: de wetenschap erachter
Volgens wetenschappers zijn mensen met hoogsensitiviteit geboren met een gevoeliger zenuwstelsel. Hierdoor zijn HSP’s gevoeliger voor prikkels zoals geluiden, licht en geuren, maar ook toxisch gedrag. Meestal voelen ze ook de stemming van anderen sterk aan.
Naast een gevoeliger zenuwstelsel, zijn er bij hoogsensitieve personen meer hersengebieden tegelijk actief dan bij niet-hoogsensitieve personen. Ons brein filtert normaal gezien alle informatie die binnenkomt. Ben je hoogsensitief, dan werkt dat filter simpelweg minder goed. Om die reden komen er heel veel prikkels en invloeden van buitenaf tegelijkertijd binnen.
Bijgevolg raken hoogsensitieve personen sneller overprikkeld en vermoeid. Als dit gebeurt, verlangt iemand met hoogsensitiviteit ernaar zich terug te trekken en even alleen te zijn.
Kenmerken van een hoog sensitief persoon (HSP)
Aangezien 1 op de 5 personen of ongeveer 20% van de mensen hoogsensitief zijn, is de kans groot dat jij of iemand in je netwerk HSP heeft.
Om na te gaan of je hoogsensitief bent, kun je de kenmerken van een hoog sensitief persoon (HSP) hieronder aftoetsen op je persoonlijke eigenschappen.
- Je merkt delicate geluiden, licht en/of geuren op, omdat ze sterk binnenkomen.
- Je denkt over alles heel diep na en gaat overanalyseren.
- Je vindt het fijner om met één persoon om te gaan, dan met een grote groep.
- Je voelt aan hoe anderen zich voelen.
- Je voelt je anders en vaak onbegrepen.
- Je merkt kleine details op.
- Je voelt je overweldigd als er veel om je heen gebeurt.
- Je raakt snel overprikkeld in een mensenmassa.
- Je vindt het moeilijk om met veranderingen om te gaan.
- Je hebt tijd nodig voordat je in actie schiet, een keuze maakt of een antwoord geeft.
- Je bent snel moe of uitgeput.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent?
Hoogsensitiviteit is niet zozeer een negatief persoonlijkheidskenmerk. Toch is het nuttig om te weten of je HSP hebt. Zodat kan je manieren vinden om overprikkeling te voorkomen of op te vangen.
Vervolgens zul je lekkerder in je vel zitten en gelukkiger door het leven wandelen.
Zelftest: ben ik hoogsensitief?
Wil je ontdekken of je HSP hebt? Hieronder vind je enkele vragen. Als je antwoord telkens ‘ja’ is, dan bestaat de kans dat je hoogsensitief bent.
- Ben je je bewust van subtiele geuren en lichten in je omgeving?
- Heb je een lage pijngrens?
- Heb je een rijke innerlijke belevingswereld?
- Hecht je er belang aan om geen fouten te maken en voel je je erg triest als je er toch één maakt?
- Raak je makkelijk overstelpt door een sterke geur of fel licht?
- Raak je overstuur als er van alles om je heen gebeurt?
- Reageer je sterk op cafeïne?
- Schrik je snel?
- Trek je je na een drukke activiteit graag terug op een (donkere) plek waar je helemaal alleen kan zijn?
- Vind je het erg moeilijk om met veranderingen om te gaan?
- Vind je jezelf eerlijk en betrouwbaar?
- Vind je luide geluiden zoals een sirene erg storend?
- Voel je je gespannen als je veel zaken in een korte tijd moet doen?
- Vonden je ouders leraren en/of jou als kind verlegen of gevoelig?
- Word je humeur beïnvloed door de stemming van een ander?
- Word je sterk geraakt of ontroerd door muziek of kunst?
Als je jezelf in de bovenstaande stellingen herkent, dan ben je misschien hoogsensitief.
Geen diagnose of vaststelling! Let wel dat deze zelftest niet als diagnose of vaststelling gebruikt kan worden en alleen (vrijblijvend) gebruikt moet worden als eerste eventuele indicatie.
Voor een vaststelling neem je best contact op met een professionele hulpverlener.
Professionele diagnose van HSP
HSP is geen stoornis of ziekte, maar simpelweg een persoonlijkheidskenmerk waarmee je geboren bent. Om die reden kan je dan ook geen diagnose krijgen.
Wel kan een professioneel hulpverlener zoals een psycholoog of HSP coach testen uitvoeren waaruit blijkt dat je hoogsensitief bent.
Voordelen van hoogsensitiviteit
Je leest het nogmaals: hsp is geen negatief persoonlijkheidskenmerk. In tegendeel zelfs, hoogsensitieve personen hebben een ruime innerlijke belevingswereld en hechten veel belang aan hoe anderen zich voelen. En niet onbelangrijk: het zijn vaak harde werkers die gewetensvol aan de slag gaan.
Wanneer je weet dat je hoogsensitief bent, komen de voordelen van HSP eens zo sterk tot uiting. Want als je bewust bent van het feit dat je sensitief bent voor prikkels, dan leer je ermee omgaan en hoeft het geen obstakel te zijn.
Hoewel hoogsensitiviteit een heleboel voordelen heeft, zetten we er drie voor jou op een rijtje.
Voordeel 1: Diepgaande verwerking van informatie
Wat opvalt bij mensen met hsp, is dat ze kleine details opmerken die anderen misschien niet zien. Hierdoor springen fouten in hun oog en maken ze ook zelden fouten.
Bovendien doen hoogsensitieve personen heel wat met een bepaalde hoeveelheid informatie die binnenkomt. In vergelijking met niet-hoogsensitieve personen zouden ze dezelfde hoeveelheid informatie diepgaand analyseren en vervolgens complex interpreteren.
Doordat mensen met hoogsensitiviteit informatie diepgaand verwerken, zijn ze ook snel op hun hoede voor gevaar.
Voordeel 2: Sterk ontwikkelde empathie
Door hun aangeboren opmerkingsvermogen kunnen HSP’s informatie zorgvuldig in zich opnemen en allerlei details interpreteren. En dan vooral wanneer ze zich in een rustige omgeving bevinden.
De combinatie van een sterk opmerkingsvermogen en hun gevoeligheid voor prikkels zorgt ervoor dat HSP’s erg empathisch zijn. Ze kunnen zich sterk inleven in een ander en zijn/haar gevoelens. Iemand met hsp zal er ook alles aan doen om een ander te helpen.
Meevoelen met dieren – Wist je trouwens dat HSP’s zich niet alleen bewust zijn van hoe andere mensen zich voelen?
Ze zijn dikwijls ook in staat om dieren en planten aan te voelen.
Voordeel 3: Creativiteit en probleemoplossend denken
Personen met hsp zijn vaak erg creatief. Dat komt omdat hun rechterhersenhelft heel goed werkt. Dit is de kant van de hersenen dat in verbinding staat met verbeelding en gevoel.
Bij creativiteit denk je misschien aan goed kunnen tekenen of schilderen, maar ook gewoon iets nieuws verzinnen is een vorm van creativiteit.
Doordat HSP’s diep nadenken en snel inzicht in zaken krijgen, zijn ze in staat om oplossingen te bedenken. De oplossingen die ze ontdekken zijn meestal out of the box.
Veelvoorkomende misvattingen over HSP
Er bestaan een heleboel misvattingen over hoogsensitieve personen. Hieronder klaren we enkele van die onjuiste uitspraken op.
Hoogsensitiviteit is geen zwakte
Een hsp is hoogsensitief, raakt snel overprikkeld en voelt zich opgejaagd als er van alles tegelijk gebeurt of verandert. Velen zien hoogsensitiviteit daarom als een zwakte. Maar dat is het zeker niet.
Hoogsensitieve personen zijn heel empathisch, begrijpen anderen en zijn over het algemeen goed in het samenbrengen van mensen. Bovendien hebben ze een sterk rechtvaardigheidsgevoel, een sterke intuïtie en meer oog voor detail. Door hun sensitiviteit kunnen ze erg succesvol zijn in hun carrière en relaties.
Ben jij hoogsensitief? Zie dit dan in als een kracht in plaats van een zwakte.
Accepteer jezelf, waardeer jezelf, focus op je talenten en je zal eens zo goed met je hooggevoeligheid om kunnen.
HSP’s zijn niet altijd introvert
Personen die hoogsensitief zijn bevinden zich graag in een rustige omgeving en gaan voorzichtiger met zichzelf om. Dit doen ze simpelweg om zich op hun gemak te voelen en overprikkeling te vermijden.
Maar het is niet omdat HSP’s minder nood hebben aan sociaal contact, dat ze introvert zijn. In tegendeel, de meeste HSP’s hebben sterk ontwikkelde sociale antennes en zijn erg hulpvaardig.
Hoogsensitiviteit is geen ziekte of stoornis
Nog een keer: hoogsensitiviteit is geen ziekte of stoornis. Het is dus ook geen diagnose, maar simpelweg een aangeboren eigenschap. Dit betekent dat mensen met hsp geen ‘symptomen’ hebben. Wel kunnen HSP’s persoonlijke kenmerken hebben waaruit blijkt dat ze hoogsensitief zijn.
Aangezien HSP geen ziekte is, bestaat er voor hoogsensitiviteit geen medicatie of genezing.
De 5 stappen om de kracht van HSP te ontdekken
Als hoogsensitieve door het leven gaan, kan hel of hemel zijn. Want door je hooggevoeligheid kom je dagelijks voor uitdagingen te staan. Hoog tijd dus om je sterke kanten te ontdekken en met dit bijzondere persoonlijkheidskenmerk optimaal te leren leven.
De 5 stappen om de kracht van HSP te ontdekken hieronder helpen ongetwijfeld goed op weg.
1. Herken hoogsensitieve eigenschappen
Volgens Amerikaanse psychologe Elaine Aron is het van groot belang dat HSP’s zich bewust zijn van het feit dat ze hoogsensitief zijn. Op die manier slaag je erin de hoogsensitieve eigenschappen in te zetten als kracht. Door je gevoeligheid in te zien en te waarderen, laat je al je beperkingen los en kan je optimaal deelnemen aan het maatschappelijke leven.
2. Leer omgaan met prikkels en stress
Een dagje shoppen bijvoorbeeld gaat voor een HSP niet altijd zonder slag of stoot. Je loopt de hele dag in een mensenmassa en een heleboel prikkels komen binnen. Het is belangrijk om als hoogsensitieve te voorkomen dat je uitgeput raakt. Neem daarom voldoende rust.
Een andere manier om overprikkeling en stress in balans te houden, is het opzoeken van de natuur. Neem bovendien regelmatig tijd voor jezelf en laat al je minderwaardigheidsgevoelens los.
3. Benut je creativiteit en intuïtie
Hoogsensitieve personen hebben een sterke intuïtie en zijn erg creatief. Maak van deze eigenschappen dan ook gebruik. Je intuïtie kan je helpen om oplossingen te bedenken en inzicht te krijgen in moeilijke situaties.
Creatieve activiteiten werken dan weer kalmerend. Als je last hebt van overprikkeling, dan kan een creatieve bezigheid je opnieuw tot rust laten komen.
HSP’ers super creatief! Wist je trouwens dat HSP’s vaak succesvol worden als muzikant, grafisch vormgever of kunstenaar?
Dat komt door hun hooggevoeligheid, sterke intuïtie en creativiteit.
Als HSP heb je veel empathie en ben je goed in het samenbrengen van mensen. Deze twee persoonlijkheidseigenschappen zijn sterktes waar je beslist wat meer op mag focussen. Zo denk je minder aan de ‘negatieve’ kant van je hoogsensitiviteit.
5. Ontwikkel persoonlijke groei en zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen helpt je om als HSP in je kracht te staan, net als zelfwaarde. Als hoogsensitieve voel je je anders dan anderen, maar dit neemt niet weg dat je gewoon een mens bent. Accepteer daarom jezelf en voel je waardig. Zo zul je beter met je hoogsensitiviteit kunnen omgaan.
Reflecteer eens over je talenten en kwaliteiten. Omschrijf hoe je jezelf ziet. Denk na over wat je nodig hebt om je goed te voelen. Ga met deze zaken aan de slag, zodat je persoonlijke groei een boost krijgt en je sterker in je schoenen staat.
Tips voor hoogsensitieve personen
Ben jij of is iemand in je omgeving gevoelig voor prikkels? Hieronder lees je enkele tips die je leren beter met hoogsensitiviteit om te gaan:
Creëer een rustige omgeving
Iemand met hsp heeft vaak meer tijd nodig om gebeurtenissen te verwerken. Als je zelf hoogsensitief bent, is het belangrijk om in een rustige ruimte te herstellen van een overdaad aan prikkels.
Heeft je kind, partner of iemand in je netwerk hsp? Gun die persoon dan regelmatig rust en ruimte om terug ‘op te laden’.
Verder zouden hoogsensitieve personen zich zoveel moeten omringen met personen waar ze zich lekker bij voelen en die een positieve invloed hebben.
Stel grenzen en leer ‘nee’ zeggen
Voor personen die sneller en sterker geprikkeld worden, is het belangrijk om grenzen te stellen. Zo wordt overprikkeling voorkomen. HPS’s zouden zich enkel mogen bezighouden met zaken die ze zelf willen doen en hen energie geven.
Heb jij hsp? Denk dan niet te veel na over wat anderen willen dat je doet of van jou verwachten. Weet ook dat je niemand kan teleurstellen als je eenvoudigweg uitlegt waarom je iets niet kan doen.
Door je empathie ben je als hoogsensitieve meestal erg zorg- en behulpzaam voor een ander. Probeer dit ook voor jezelf te zijn. Wees niet streng voor jezelf, denk na of over wat je écht wil en volg je intuïtie.
Zoek steun in een HSP-community
Wil je de kracht in je hoogsensitiviteit ontdekken, dan is het een goed idee om te praten met gelijkgestemden. Anderen met hsp kunnen je helpen om groei, motivatie en geluk uit je hoogsensitiviteit te halen.
Ga daarom in je netwerk of op het internet op zoek naar HSP-community’s. Dit is een ultieme manier om in verbinding te komen met mensen die ook hoogsensitief zijn.
Bovendien bestaat er ook zoiets als een HSP forum. Hier kom je in contact met andere HSP’s en ga je samen in gesprek over onderwerpen als bewustwording en hooggevoeligheid.
Jouw ervaringen met HSP
We hebben ons best gedaan wat meer te vertellen over HSP en de omgang hiermeer, maar zijn natuurlijk ook benieuwd naar jouw ervaringen!
Om je HSP in balans te houden, krijg je misschien graag hulp van een deskundige zoals een psychologische therapeut. Maar uiteraard is elk hooggevoelig persoon verschillend.
Zoek daarom voor jezelf uit welke tips het beste helpen en laat het ons weten in een reactie onderin!
Lees ook:
- Extraverte introvert: de 5 herkenbare eigenschappen
- Trypofobie: symptomen en behandeling van de gaatjes fobie
- Thalassofobie: ontstaan en behandeling van de fobie voor open water
- Waarom het houden van een hond je gelukkiger maakt
- Positieve uitspraken: 20 uitspraken waar je van over je nek gaat
Blijf fris en fruitig… en volg ons!
Met heel veel plezier stellen we dagelijks onze verfrissende, handige, vermakende en positieve artikelen op. Vanzelfsprekend vinden we het dan ook erg leuk als je ons volgt! Dat kan gemakkelijk (en veilig) via onze leuke wekelijkse nieuwsbrief:
