Bang voor spinnen, absoluut niet in een vliegtuig willen stappen (zoals BA van ‘The A-Team’) en onder geen beding een achtbaan in stappen. Dat soort angsten beschouwen we als tamelijk gewoon en weinig problematisch.
Sociale fobieën die je beperken om contact met anderen te leggen, zoals straatvrees of claustrofobie zijn al een stuk problematischer. Maar heel gek kijken we er niet van op. We kennen allemaal wel iemand die aan een dergelijke angststoornis leidt.
Dat geldt niet voor de aandoening Trypofobie. Dat is namelijk angst voor objecten met kleine gaten.“Kun je daar ook al bang voor zijn dan”. Yep, doodsbenauwd worden sommigen er van.
Wat is Trypofobie?
Als je Trypofobie hebt oftewel de gaatjes fobie, dan krijg je het Spaans benauwd van allerlei zaken waar kleine gaatjes in zitten zoals koraal of een bijenkorf.
Het veelal onbekende woord, komt niet geheel uit de lucht vallen en wordt uit twee Griekse woorden gevormd:
- Trypo is een klassiek Griekse term voor perforeren of het boren van gaatjes.
- Fobie is meer bekend en betekent natuurlijk angst
Sommige personen ervaren een biologische weerstand oftewel een fysieke mate van walging en afkeer wanneer ze een gatenpatroon waarnemen.
Deze mensen hebben angst om in een dergelijk gat te kunnen vallen en sommigen zijn bang dat er iets verschrikkelijks in een van die gaten leeft en dat dat verschrikkelijke dadelijk naar buiten toe kruipt.
Wat veroorzaakt Trypofobie?
Wat al deze angsthazen kenmerkt is dat hun brein onterecht een ultra sterk gevaarsignaal afgeeft. Hun hersenen menen naar aanleiding van deze waarneming een groot gevaar te detecteren en geven dus een signaal af dat men voelt in de vorm van angst en afkeer.
Late start van onderzoek…
Pas in 2013 werd voor het eerst wetenschappelijk onderzoek gedaan naar dit verschijnsel. In een eerste onderzoek werd vastgesteld dat deze angst en afkeer een evolutionaire achtergrond had.
Een aantal giftige organismen zoals soorten spinnen, schorpioensoorten en een leger aan gevaarlijke slangen bleek over een huidpatroon te beschikken dat sterk aan de gaatjesstructuur deed denken. Primair was dus de veronderstelling dat de afkeer evolutionair was en eraan bijdroeg de mens te beschermen.
Nieuwe conclusies
In de jaren daarna werden door middel van onderzoeken naar de gaatjes fobie andere conclusies getrokken. Patronen en clusters van vlekken, gaatjes en stippen komen ook voor bij infectieziekten zoals pokken en mazelen.
De afkeer voor dit soort patronen zou volgens dit onderzoek voornamelijk veroorzaakt worden door de aversie tegen het oplopen van dit soort ziektes.
Inmiddels zijn er ook officieuze theorieën ontwikkeld die stellen dat Trypofobie te maken heeft met een sociale angststoornis. De gatenclusters worden geassocieerd met de ogen van vele andere mensen die je aanstaren en observeren. Gruwelijk toch!
De wetenschappers zijn het anno 2021 dus nog niet helemaal eens voor wat betreft de oorzaak. Wat we wel vrij zeker weten is dit:
- Wanneer je kind bent en je ouders ergens angst voor hebben, bijvoorbeeld voor kleine gaatjes, is er een aanzienlijke kans dat jij dat overneemt;
- Kamp je toch al regelmatig met depressieve gevoelens of angststoornissen dan is de kans op de ontwikkeling van Trypofobie groter. Heb jij als depri weer geluk he!
- Goed nieuws voor ‘guys’: vrouwen hebben er meer last van.
Wat zijn de exacte symptomen van gaatjes fobie?
Hoewel Trypofobie naar verwachting in meer of mindere mate bij meer dan 15 procent van de mensen voorkomt, wordt het niet beschouwd als een officiële fobie, een officiële intense en irrationele angststoornis.
Dat komt omdat dergelijke reacties ook een functie hebben waarmee weldegelijk gevaar herkend kan worden. In geval van Trypofobie is deze natuurlijke signaleringsfunctie echter disfunctioneel sterk.
Bij Trypofobie gelden een aantal symptomen. Enkele zijn typische angstgevoelens zoals:
- Oonzekerheid
- Duizeligheid
- Concentratiegebrek
Helaas ervaren mensen met deze ‘aandoening’ ook fysieke angst en daaraan gerelateerde klachten:
- Kou
- Transpireren
- Hartkloppingen
- Versnelde ademhaling
- Het maakt ook schrikachtig
Voorbeelden van objecten die deze gaatjes fobie kunnen triggeren
Bij het aanschouwen van koraal en bijenkorven kun je je nog wel iets voorstellen van angst die bij bepaalde mensen aanwezig kan zijn. Al die enge beestje die daar in passen ook. Gelukkig word je daar niet zo vaak in het dagelijks leven mee geconfronteerd.
Maar mensen die serieus last hebben van gaatjesangst ervaren die ook wanneer ze een verzameling samengeklonterde zeepbellen zien, een gatenkaas of wanneer hun partner een gevlekte jurk aantrekt.
Zelfs wanneer ze tijdens een heerlijk ontspannen wandeling in het bos een opgestapelde verzameling boomstammen zien kan de acute angst toeslaan.
Ook toen de iPhone 11 eind 2019 werd geïntroduceerd openbaarde het fenomeen van Trypofobie zich ineens vrij massaal. Die Smartphone beschikt namelijk over 3 camera’s op de achterkant die sterk de optische suggestie wekken van geclusterde gaten.
Lekker is dat wanneer dat nu net het type telefoon is waar je werkgever van wil dat jij die 24 uur per dag bij je draagt.
Trypofobie: welke invloed heeft deze angststoornis nu op het dagelijks leven?
Puimsteen, granaatappels, sponzen…… Het moge duidelijk zijn, gaatjesverzamelingen doemen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld spinnen en vliegtuigen, op vele plaatsen en vaak volstrekt onverwacht op.
Iemand die lijdt aan Trypofobie kan dan ook zomaar in iedere situatie met zijn intense angst geconfronteerd worden.
Zelfs indirecte angst
Bij sommige mensen slaat deze angststoornis zodanig door dat ze er ook last van hebben wanneer ze niet feitelijk met gaatjesstructuren worden geconfronteerd.
Bij het zien van een honingpot kan iemand die met deze aandoening kampt het beeld van de honinggraat waaruit deze honing afkomstig is, niet meer van zich afzetten.
Een dergelijke gaatjes fobie kan je leven op den duur dus enorm gaan bepalen en zeer veel energie kosten. Te meer omdat andere mensen niet allemaal van een dergelijke fobie op de hoogte zijn en dus zomaar raar op kunnen kijken.
Je wil natuurlijk voorkomen dat je voor idioot wordt uitgemaakt. Maar dat kost wel allemaal bakken met energie.
Welke praktische oplossingen zijn mogelijk?
Gelukkig, er zijn manieren om te leren leven met de angst van Trypofobie. Niet dat je er in een oogwenk vanaf bent, maar een beetje een normaal leven, dat zou erin moeten zitten ondanks jouw gaatjesfobie. Enkele tips voor oplossingen om jouw last te verlichten:
Verzamel informatie over Trypofobie
Angst voor de angst is een welbekend verschijnsel. Wie weet dat hij of zij aan Trypofobie leidt kan er vroeg of laat zo geobsedeerd door raken om maar niet met die angst te hoeven worden geconfronteerd, dat ontspanning er überhaupt niet meer in zit. Lees dus over Trypofobie en erken dat de angst onterecht is.
Leer je triggers herkennen
Wanneer jouw Trypofobie wordt getriggerd door specifieke objecten, leer die dan herkennen. En sla dat aanbod voor die imkercursus (honingraten), of dat duikuitstapje (koraal) af. En weiger gewoon die heerlijke, luchtige chocoladereep (Bros).
Ga je gaatjes angst nooit uit de weg!
Echt erg wordt het pas wanneer je je angst voor gaatjes keer op keer uit de weg gaat. Wanneer je kilometers gaat omlopen om maar niet langs die opgestapelde rioolbuizen te hoeven gaan. Alleen door middel van discipline zal jouw angst verminderen.
Adem in, adem uit
Word je dan eenmaal toch weer een keer geconfronteerd met je gaatjes angst en loop je al blauw aan door gebrek aan lucht? Tel even tot 10 en focus op je ademhaling. Ben je over de eerste schrik heen, pas dan technieken ten aanzien van yoga en meditatie toe om weer rustig te worden.
Hoe je het ook wendt of keert, je angst kost je energie. Een gezonde levensstijl in de vorm van gezond eten en voldoende slaap en beweging neemt die angst niet weg maar geeft je wel meer energie en maakt je dus bestendiger.
Behandeling van de gaatjes fobie
Kom je er zelf niet uit en ervaar je te veel last van je Trypofobie, neem dan contact op met een professional zoals een psychotherapeut. In het meest extreme geval kan die je door middel van exposure therapie stapsgewijs confronteren met je gaatjes angst.
Ook cognitieve gedragstherapie waarbij je de gedachten leert veranderen die bij je waarneming horen kan uitkomst bieden.
Conclusie t.a.v. Trypofobie
Trypofobie betekent bang zijn voor gaatjes. De mens lijkt er een natuurlijke aanleg voor te hebben, maar bij sommige personen vliegt de angstreactie volledig de bocht uit. Dat is vervelend en als je geen actie onderneemt is je onbezorgde leven wel zo’n beetje voorbij.
Gelukkig kun je de symptomen van Trypofobie bestrijden al is daar wel wat discipline voor nodig. Ga je angsten in elk geval niet uit de weg want dan zit je gevangen. Lukt het niet om de zaken leefbaar te krijgen, roep dan de hulp in van een professional die je begeleidt.
Trypofobie, ervaar jij of iemand in je omgeving er last van onderschat dat dan niet. Het is een zeer serieus verschijnsel. Maar dat had jij vast en zeker al wel al IN DE GATEN…
Jouw ervaringen met Trypofobie?
Natuurlijk zijn we ook benieuwd naar jouw ervaringen met trypofobie of eventuele tips over de omgang met deze angst. Laat het daarom vooral weten in de reacties onderin!
Lees ook:
- Narcisme: de ‘red flags’ van het daten van een narcist
- Feit of fabel: helpt CBD-olie (cannabisolie) echt bij het slapen gaan?
- Thalassofobie: ontstaan en behandeling van de fobie voor open water
- 8 bijzondere fobieën waar mensen serieus aan kunnen lijden
- Lichttherapie bij winterdepressie: werkt het echt?
Blijf fris en fruitig… en volg ons!
Met heel veel plezier stellen we dagelijks onze verfrissende, handige, vermakende en positieve artikelen op. Vanzelfsprekend vinden we het dan ook erg leuk als je ons volgt! Dat kan gemakkelijk (en veilig) via onze leuke wekelijkse nieuwsbrief:
